Śmieci są jednym z największych problemów XXI wieku. Jak sobie z nimi radzić, by zmniejszyć ich ilość?
Z tego artykułu dowiesz się więcej o:
- szkodliwości śmieci,
- segregacji,
- sposobach na danie śmieciom drugiego życia.
Nadmierny konsumpcjonizm doprowadził do tego, że toniemy w śmieciach. Sterty odpadów to niestety nie tylko problem wysypisk, ponieważ mała świadomość społeczeństwa wciąż rzutuje na stan środowiska oraz pozostawianie śmieci w lasach, parkach, na plażach i łąkach. Każdego dnia spotykamy się z opakowaniami produktów, które są tak naprawdę zbędne. Nieprzemyślane działania oraz małe zainteresowanie ochroną naturalnego otoczenia sprawia, że cierpią na tym zwierzęta, ale także ludzie. Przedostające się do gleby ze śmieci szkodliwe substancje mają bardzo negatywny wpływ na wszystkie żywe organizmy. Jeśli chcesz coś z tym zrobić, czytaj dalej i zobacz także artykuł: Jak nauczyć swoich domowników segregowania śmieci?
Czy śmieci mogą być szkodliwe?
Statystyczny Polak w ubiegłych latach wytwarzał ok. 350 kg śmieci rocznie i choć z roku na rokwykazujemy tendencję wzrostową, na tle całej Europy jako naród wypadamy bardzo dobrze. Nie oznacza to jednak, że nie ma nad czym pracować. W Polsce wciąż dużym problemem jest segregacja, przez co do kubłów trafiają szkodliwe odpady. Jako śmieci niebezpieczne klasyfikuje się te, które są toksyczne, żrące, trujące, drażniące, łatwopalne, zakaźne, ekotoksyczne lub nawet rakotwórcze. Gospodarowanie takimi odpadami wymaga specjalnego podejścia, ponieważ rozkład śmieci tego typu jest naprawdę niebezpieczny dla środowiska. Pamiętaj więc, by nigdy nie wyrzucać do śmietnika:
- świetlówek, żarówek,
- baterii,
- elektroniki wszelkiego rodzaju,
- akumulatorów,
- środków ochrony roślin,
- leków,
- farb,
- rozpuszczalników,
- olejów silnikowych,
- smarów.
Mniejsze śmieci, takie jak baterie czy żarówki, możesz wyrzucać do specjalnych zbiorników ustawionych w wielu marketach. Jeśli chodzi natomiast o większe elektrośmieci, oleje lub akumulatory, musisz udać się do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, gdzie pracownicy poradzą sobie z utylizacją szkodliwych czynników.
Ile rozkładają się śmieci?
Proces rozkładu poszczególnych odpadów jest zależy od ich rodzaju, dlatego bardzo ważna jest segregacja. Jak nie trudno się domyślić, rozpad zachodzi najszybciej w przypadku bioodpadów, czyli wszelkiego rodzaju organicznych resztek jedzenia. Do bioodpadów zalicza się także pozostałości po pracach ogrodowych, takie jak trawa, liście czy ścięte gałęzie. Jeśli masz do dyspozycji własny teren, możesz samodzielnie składować tego typu śmieci w kompostowniku, w którym samoczynnie zajdzie proces rozkładu trwający od 2 do maksymalnie 5 tygodni.
Na drugim miejscu w rankingu dotyczącym szybkości rozkładu znalazł się papier. Jest to odpad, który można, a nawet należy poddać recyklingowi, jednak pozostawiony sam sobie również ulegnie rozpadowi bezpiecznemu dla środowiska. Problemem w przypadku papierowych opakowań jest plastikowy laminat, który zapewnia trwałość i odporność na wilgoć. Z tego względu najszybciej rozłożą się zwykłe kartki, których używasz np. do wydruków lub gazeta – potrzeba 6 tygodni, by po papierze tego typu nie pozostał ślad. Najdłużej będą się natomiast rozkładać kartony laminowane po sokach, mleku czy innych produktach płynnych – tu cały proces może trwać nawet 5 lat.
Ostatnie miejsce podium zajmują inne tworzywa, takie jak metal, plastik oraz szkło. Co prawda metal rozkłada się od 10 do 200 lat, plastik nawet do 1000 lat, a szkło prawdopodobnie nigdy nie ulegnie rozkładowi, jednak jest to grupa śmieci, z którymi ludzkość wciąż nie umie sobie dobrze poradzić. Większość puszek, butelek PET oraz pojemników szklanych można poddawać recyklingowi, a to jedyny sposób, by uporać się z nadmiarem odpadów nieustannie kumulującym się w na całym świecie. W tej sytuacji widać, że istotna dla przyszłości planety jest nie tylko segregacja, ale także zmniejszenie ilości śmieci.
Segreguj śmieci!
Tak, jak zostało to już wspomniane, segregacja śmieci to jeden z najlepszych obecnie sposobów, by poradzić sobie z nadmiarem odpadów. Dzięki recyklingowi można odzyskać sporo surowców, by nadać im drugie życie. Tu jednak pojawia się bardzo ważny czynnik ludzki, który bywa zawodny. Co możesz zatem robić, by Twoja rodzina przyswoiła zasady segregacji śmieci? Przede wszystkim ustaw w swoim domu odpowiednio oznaczone kosze. Pojemnik do segregowania powinien być także dopasowany do ilości odpadów wytwarzanych przez Ciebie i Twoich bliskich. Jeśli mimo wszystko, członkowie rodziny nie chcą przestrzegać podstawowych reguł recyklingu lub nie mogą ich zapamiętać, powieś w kuchni poniższą tabelę.
KOLOR KUBŁA | RODZAJ ŚMIECI |
ŻÓŁTY | METALE I TWORZYWA SZTUCZNE |
NIEBIESKI | PAPIER |
ZIELONY | SZKŁO |
BRĄZOWY | ODPADY BIODEGRADOWALNE |
CZARNY | ODPADY ZMIESZANE |
Poza tym pamiętaj, by do śmietnika nie wyrzucać wymienionych wyżej odpadów szkodliwych. Trzymając się takich wskazówek, będziesz miał realny wpływ na poprawę stanu środowiska i zyskasz pewność, że Twoja butelka po napoju stanie się przydatnym przedmiotem, który nie wyląduje na wysypisku lub co gorsza, w morzu.
Nadaj śmieciom drugie życie
Recykling jest skuteczny i na pewno warto segregować odpady, jednak jest dobry sposób na ograniczenie ilości śmieci w Twoim domu. Chodzi tu o nadanie im drugiego życia. Ta metoda nosi w zasadzie dwie nazwy w zależności od tego, czy dany odpad zyskuje, czy też traci na wartości wyjściowej.
W pierwszym przypadku do czynienia będziesz miał z upcyklingiem polegającym na wykorzystaniu pozornie nieprzydatnych rzeczy w całkiem nowy sposób, który nada im wyższą wartość. Świetnym przykładem w tym przypadku będzie karmnik dla ptaków z plastikowej butelki lub wyszczerbionej filiżanki, lampion zrobiony ze słoika, doniczka z kokosa lub pojemnik na długopisy z puszki. Tu ogranicza Cię jedynie fantazja, ponieważ sposobów na ponowne wykorzystanie odpadów jest wiele i wcale nie muszą one lądować w pojemnikach do segregacji śmieci.
Jeśli jednak nie czujesz natchnienia do przekształcania staroci w domowe dekoracje, możesz postawić na downcykling, który z pewnością już stosujesz w swoim domu, ale jeszcze o tym nie wiesz. Tę metodę najlepiej zobrazuje zwykła reklamówka, która staje się workiem na śmieci lub bawełniana koszulka przerobiona na szmatkę do kurzu. Bez względu jednak na to, czy zdecydujesz się na zminimalizowanie ilości kupowanych opakowań plastikowych, staranną segregację, czy też dawanie śmieciom drugiego życia poprzez upcykling, Twoje działania pozytywnie wpłyną na stan środowiska.
Najczęściej zadawane pytania:
Jakie śmieci są szkodliwe?
Śmieci szkodliwe to odpady, które mogą być rakotwórcze, żrące, drażniące, łatwopalne, zakaźne lub trujące. W gospodarstwach domowych najczęściej są to zużyte baterie, akumulatory, resztki farb i rozpuszczalników, elektrośmieci, świetlówki oraz leki. Takie śmieci należy wrzucać do specjalnych pojemników, jednak można je również zawieźć do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów komunalnych.
Jak długo rozkładają się śmieci?
Czas rozkładu śmieci zależy od ich rodzaju. Bioodpady rozkładają się do 5 tygodni, papier bez laminatu do 3 miesięcy, metal i aluminium od 10 do 200 lat, plastik nawet 1000 lat. Jeśli chodzi o szkło, istnieją badania, które wskazują, że w ogólne nie ulega ono rozkładowi, dlatego bardzo ważna jest odpowiednia segregacja, która pozwoli na recykling i nadanie takim odpadom drugiego życia.
Dlaczego segregacja jest tak ważna?
Segregacja śmieci ułatwia recykling i jest obowiązkiem każdego mieszkańca ziemi. Niestety jak do tej pory recykling jest to jedyną skuteczną formą walki z nadmiarem odpadów, a jego efektem są odzyskiwane tworzywa wykorzystywane w przemyśle. Dzięki temu ilość odpadów pojawiających się w środowisku jest znacznie mniejsza.
Jak można nadać śmieciom drugie życie?
W walce z nadmiarem śmieci bardzo ważne jest ograniczenie ich ilości. Właśnie dlatego warto w domowym zaciszu stosować upcykling podnoszący wartość wyjściową surowca oraz downcykling wpływający na obniżenie wartości materiału wyjściowego. Dzięki temu pozornie bezużyteczne odpady mogą zyskać drugie życie.