Co zrobić, żeby Twój dom był ekologiczny?

Ekologiczny dom to marzenie wielu Polaków. Ale czy właściwie rozumiemy to, co kryje się pod tym pojęciem?

Na to pytanie spróbujemy odpowiedzieć w poniższym artykule. Dowiesz się z niego także:

• jakie materiały budowlane sprzyjają ekologicznemu budownictwu,
• czy już istniejący budynek można uczynić ekologicznym,
• jak powstają nowoczesne ekologiczne budynki mieszkalne,
• jakie są ekologiczne rozwiązania dla domu.

Mówiąc o ekologicznym budownictwie należy wpierw przytoczyć pewne fakty. Sektor budownictwa to jeden z największych emitentów dwutlenku węgla do atmosfery. Corocznie jego emisja to 3,7 mld ton CO₂, co odpowiada dziesięcioletniej emisji całej polskiej gospodarki. Wszystko przez to, że rok w rok globalnie powstaje 6 mld m² nowych budynków. Przy obecnym trendzie budowlanym, opartym na betonie i stali, mają one znaczny ślad węglowy.

11% światowej rocznej emisji tego gazu cieplarnianego ukryte jest w produkcji materiałów konstrukcyjnych. Na całość śladu węglowego budynku, czyli ile CO₂ musiało być wyemitowane, by powstał i był użytkowany, składa się:

• wydobycie surowców,
• ich transport,
• produkcja materiałów budowlanych,
• znowu, ich transport na teren inwestycji,
• budowa.

Oprócz tego istnieje jeszcze ślad węglowy fazy użytkowej, czyli:

• użytkowanie,
• konserwacja,
• naprawy,
• wymiany zużytych elementów,
• odnawianie zużytych fragmentów budowli,
• zużycie energii,
• zużycie wody.

Myśląc o ekologicznym domu należy więc wziąć pod uwagę bardzo wiele czynników, a dodatkowo jeszcze recykling, bowiem przy pracach rozbiórkowych odzyskuje się m.in. stal i okablowanie. Jest tez wiele elementów, których nie da się przetworzyć, jak np. okna PVC, wykładziny, farby, tapety itp. Warto jednak pamiętać, że to właśnie faza użytkowa odpowiada za ponad 80% śladu węglowego inwestycji. To właśnie tu domownicy mają największe pole do popisu, o ile zawczasu pomyślą nad tym, jak uczynić swoje cztery ściany bardziej ekologicznymi.

Jakie domy są najbardziej ekologiczne?

Myśląc więc o ekologicznym domu należy skłonić się ku ekologicznym surowcom budowlanym. Skoro cement i stal są tak nieprzyjazne dla środowiska, pozostają jeszcze materiały z odzysku i drewno. Oba te surowce są od dawna stosowane w budownictwie mieszkaniowym w Europie, jednak w Polsce ich popularność jest znikoma.

Myśląc o domu z drewna zazwyczaj wyobrażamy sobie konstrukcję z litych bali, połączoną na jaskółczy ogon i utrzymaną w rustykalnym stylu. Jednak na tym możliwości się nie kończą. Znacznie tańszym, szybszym w realizacji i nowoczesnym rozwiązaniem są domy modułowe. Chociaż w Polsce mieszkania z prefabrykatów stanowią margines, to w Skandynawii w ten sposób powstaje aż 65% wszystkich lokali mieszkalnych. Dlaczego budynki te są bardziej ekologiczne, niż klasyczna architektura?

Przede wszystkim powstają z drewna. Jest to surowiec odnawialny. Drzewa, rosnąc, wiążą w tkankach dwutlenek węgla. Użytkując drewno przez długi czas, np. w budownictwie, gaz ten jest magazynowany, tym samym jest go mniej w atmosferze. Kluczem do ekologii jest jednak optymalizacja procesu produkcji – w fabryce domów powstają ich gotowe elementy, takie jak ściany, stropy i dachy. Powielając te same wzorce oszczędzana jest energia i czas. Rocznie jeden zakład może w ten sposób wypościć na rynek kilkaset, a nawet kilka tysięcy budynków!

Domy modułowe są też doskonale izolowane. W czasie produkcji ich elementy są zabezpieczane przed szkodliwymi czynnikami oraz ocieplane. Tak wykonanej ściany nie trzeba już dodatkowo okładać styropianem albo wełną mineralną.

Jak wygląda budowa ekologicznego domu?

Proces prefabrykacji trwa kilkadziesiąt, a w największych zakładach nawet kilkanaście dni. Tyle czasu potrzeba, by w fabryce powstały wszystkie elementy domu, który później w paczkach trafia na plac budowy. Warto pamiętać, że taki budynek wykonywany jest w standardzie pod klucz – poszczególne jego elementy są tak zaprojektowane, że późniejsze prace wykończeniowe stanowią tylko formalność. Prefabrykowane ściany są od razu uzbrojone w stolarkę otworową, czyli okna i drzwi. Od razu przewidziano też miejsce na ogrzewanie, sanitariaty i całą resztą niezbędnego wyposażenia. W efekcie budowa ekologicznego domu, od wylania fundamentów do oddania inwestorowi, zajmuje kilka miesięcy. Po tym czasie domownicy mogą wprowadzić się do wykończonych pod klucz, ekologicznych i nowoczesnych czterech kątów. Żaden inny tryb budowy nie jest tak szybki i wydajny.

Czym charakteryzuje się ekologiczny dom?

Ekologiczne domy, oprócz opisanego wcześniej niskiego śladu węglowego, cechują się szeregiem nowoczesnych rozwiązań. Wiele z nich można zaaplikować do już istniejących budowli. To ważne, bowiem w trosce o środowisko należy nie tylko budować nowe, lepsze domy, ale też unowocześniać te już istniejące.

Ekologicznym rozwiązaniem dla domu będzie z pewnością wysokiej jakości termoizolacja. Warto ją poprzedzić wykonaniem audytu. Wykaże on, gdzie budynek wymaga największych dociepleń i jak spadnie zapotrzebowanie na energię cieplną po jego unowocześnieniu.

Po tym nie można zapomnieć o ekologicznym ogrzewaniu. Tu opcji jest sporo. Do tradycyjnych zaliczyć można kocioł z podajnikiem na pellet albo ogrzewanie gazowe. Niemniej oba te rozwiązania w ostatnim czasie znacznie zdrożały w kwestiach użytkowych. Dużo lepsza wydaje się pompa ciepła. Działa ona jak klimatyzacja w samochodzie, albo chłodzenie w lodówce, tylko odwrotnie – daje ciepło, zamiast mrozić. Wykorzystywana do tego jest energia elektryczna. Dlatego, inwestując w pompę ciepła, należy nie tylko idealnie docieplić dom, ale tez zainwestować w panele fotowoltaiczne. Pozwolą one na zmniejszenie rachunków za prąd, a tym samym ogrzewania, a oszczędności będzie można przeznaczyć na ekologiczne produkty dla domu. Do innych ekologicznych rozwiązań zaliczyć można system rekuperacji, odzyskujący ciepło z powietrza poprzez system wentylacji, a także przydomową oczyszczalnię ścieków.

Jaka jest cena wybudowania ekologicznego domu?

Wydawać by się mogło, że nowoczesny dom z prefabrykatów drewnianych kosztuje krocie. Jednak nieksoenergetyczny budynek drewniany wcale nie jest wiele droższy od odpowiednika z cegły albo betonu komórkowego. Przeciętny koszt takiego domu doprowadzonego do stanu deweloperskiego to 350 tys. zł.

Poniższa tabela przedstawia kilka takich rozwiązań bez wliczenia kosztów wylania fundamentów i położenia instalacji wodno-kanalizacyjnej. Dodać trzeba też koszty transportu. Wliczona w nią jest podstawowa instalacja elektryczna.

Jak widać sam koszt prefabrykatów jest konkurencyjny w stosunku do tradycyjnego budownictwa z betonu i stali. Warto zauważyć, że są to od razu budynki niskoemisyjne – nie trzeba ich dodatkowo ocieplać, za to zaczną generować oszczędności z tytułu ogrzewania już od pierwszych chwil użytkowania. Tym samym spada nie tylko ślad węglowy takiej inwestycji, ale też jej ostateczny koszt. Zawsze należy bowiem brać pod uwagę całkowite nakłady na utrzymanie budynku, włącznie z potrzebną do tego energią. Domy z prefabrykatów wygrywają takie starcie w przedbiegach.

FAQ