Jak skutecznie dbać o środowisko?

Dbanie o środowisko stało się od pewnego czasu modnym hasłem. Ale czy kryją się za nim jakieś konkrety?

Czytając ten artykuł dowiesz się:

  • Dlaczego dbanie o środowisko jest ważne.
  • Jak nauczyć dzieci troski o środowisko.
  • Co możecie robić całą rodziną, by dbać o środowisko.

Dlaczego warto dbać o środowisko?

To dość złożone pytanie. Na początek zastanówmy się, skąd w ogóle określenie środowisko, do czego się ono odnosi. Czy tylko do przyrody? Oczywiście nie. Środowisko należy rozumieć jako środowisko życia, a jeszcze konkretniej – nasze środowisko życia. Jest nim wszystko to, co nas otacza i daje możliwość zdrowego, zrównoważonego życia. Jest to zatem nasze najbliższe otoczenie wraz ze wszystkimi zamieszkującymi je istotami, jak i elementy abiotyczne w większej skali – czyli woda, powietrze, gleba i wiele innych czynników. Jakość każdego z nich ma pośrednie lub bezpośrednie przełożenie na życie człowieka.

Po takim wyjaśnieniu wydaje się oczywistym, dlaczego warto dbać o środowisko, ale czy rzeczywiście na co dzień w ogóle się nad tym zastanawiamy? Czy nasze otoczenie nam zwyczajnie nie powszednieje, a problemy zwykliśmy dostrzegać dopiero wtedy, gdy wystąpią? A może to niedomaganie środowiska, które tak rzuca się w oczy, to jedynie powierzchowny efekt?

Dbać o środowisko trzeba po to, by tych efektów właśnie nie było, w myśl zasady, że lepiej zapobiegać, niż leczyć. Troska o otaczający nas świat nie może być jedynie modą skierowaną na rozwiązywanie bieżących, widocznych problemów. Musi ona przybrać formę działania systemowego, oddolnego – swoistej pracy u podstaw. O tym, jak dbać o środowisko nie można myśleć tylko przy okazji głośnych akcji, jak godzina dla ziemi czy sprzątanie świata. Świadomość na ten temat musi objawiać się w codziennych czynnościach, wyborach, decyzjach. Tylko w ten sposób troski o otaczający nas świat uda się stworzyć stały trend, a nie tylko modny slogan.

Jak dzieci mogą dbać o środowisko?

By tak się stało, świadomość ekologiczną należy wpajać już dzieciom. One same z siebie nie mogą zanadto dbać o środowisko, bowiem są uzależnione od dorosłych. To ich opiekunowie nadają kierunek dziecięcej trosce o przyrodę.

Dzieci nie mogą żyć pod kloszem. Z czasem bowiem wydorośleją i zetkną się z tymi samymi problemami, których my doświadczamy na co dzień, a przed którymi dotychczas chcieliśmy je chronić. Jednak zaradność w życiu to cecha nabyta, nie da się jej wykształcić bez rzeczywistej konfrontacji z mankamentami otaczającej nas rzeczywistości. Wliczają się w to także kwestie ekologiczne. Należy mieć bowiem świadomość, że to właśnie przyszłe pokolenia będą musiały zmagać się z ciężarem złych decyzji podjętych za naszego życia. To na ich barkach znajdzie się troska o środowisko za kilkanaście, kilkadziesiąt i jeszcze więcej lat.

Jednak dzieci należy uświadamiać stopniowo, adekwatnie do ich ogólnej wiedzy. W ich wykonaniu dbanie o środowisko to właśnie poznawanie jego problemów – na czyny w ich wykonaniu przyjdzie jeszcze czas. Rolę w tym powinna odgrywać zarówno szkoła, rzetelnie przedstawiając tematykę ochrony przyrody, jak i rodzice – dając dobry przykład, np. segregując śmieci. Maluchy obserwują swoim opiekunów i uczą się od nich, więc najlepiej, jeśli uczyć będą się dobrych nawyków.

Czy to oznacza, że dzieciom pozostało tylko siedzieć z założonymi rękami, aż wreszcie przekażemy im pałeczkę? Zdecydowanie nie. Dobrym dowodem na to były głośne niedawno dziecięce i młodzieżowe marsze w obronie klimatu. Pokazują one rosnącą świadomość młodego pokolenia. Zainspirowane przez Gretę Thunberg poruszenie echem odbiło się w całym świecie. Czy coś z tego wynikło? Sceptycy zapewne zaprzeczą, ale sama konsolidacja młodzieży w słusznej sprawie jest dowodem na jej zaangażowanie. Sygnalizowanie sprzeciwu także jest formą troski – wszak młodzież ma ograniczone pole manewru w podejmowaniu decyzji o charakterze systemowym.

Krytykom takiej postawy trzeba jednak przyznać, że słusznie upatrzyli w dziecięcym buncie nuty hipokryzji. Dzieci są wszak odbiciem nas samych – dorosłych. Chyba każdy uczestnik owych marszów miał bowiem w kieszeni nowoczesny telefon. Czy był świadom tego, że produkcja elektroniki znacząco obciąża naszą planetę? Tego nie wiemy. Jednak to rolą dorosłych jest uzmysłowienie młodemu pokoleniu, że zmiana telefonu przy pierwszej lepszej okazji nie idzie w parze z dbaniem o środowisko. O ile oni sami są o tym przekonani…

Przykłady dbania o środowisko przez firmy produkcyjne

Oczywiście samo spychanie odpowiedzialności za środowisko na konsumentów to ślepa uliczka i sprytne zagranie producentów. Tak naprawdę to na nich spoczywa największy ciężar dbania o środowisko – to oni muszą dostosować procesy tak, by wytwarzanie nowych dóbr jak najmniej wpływało na stan otaczającej nas przyrody.

Jeszcze pół wieku temu przyrodnicy przestrzegali, że jeśli trend w zanieczyszczaniu atmosfery przez przemysł się utrzyma, to w XXI w. w Polsce nie będzie lasów. Czy tak się stało? Oczywiście nie, jednak ich obawy były jak najbardziej słuszne. Wybawieniem, oprócz transformacji gospodarczej pod koniec ub.w. okazały się normy emisji zanieczyszczeń. Na ich skutek kotłownie, fabryki, huty, elektrownie itp. zaczęły montować na kominach specjalne filtry. Poprawie uległa też jakość spalanych w nich paliw. Przedsiębiorcy w dzisiejszych czasach muszą sprostać różnym kryteriom. Na ich działania spoglądają bowiem takie instytucje, jak chociażby Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska.

Mogłoby się wydawać, że gdyby nie owe normy, to producenci w ogóle nie dbaliby o środowisko, gdyż nic by ich do tego nie zmuszało. W nowoczesnym zarządzaniu istnieje jednak pojęcie społecznej odpowiedzialności biznesu. W skrócie – są to działania mające na celu zwiększenie wkładu przedsiębiorstw w dobrostan społeczeństwa. Objawiają się one w różny sposób. Ponadto producenci mogą aspirować do spełnienia restrykcyjnych norm i uzyskania certyfikatów:

  • ISO 14001 – organizacja systemu zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie,
  • EMAS – system ekozarządzania i audytu,
  • ISO 50001 – system zrządzania energią.

Jak wygląda dbanie o środowisko w czteroosobowej rodzinie?

Dbając o środowisko w domowym zaciszu należy przede wszystkim zacząć od decyzji zakupowych. Najlepiej nabywać jedynie te produkty, które są rzeczywiście potrzebne, a w przypadku urządzeń przemysłowych, RTV i AGD – takie, które posłużą jak najdłużej. Na zakupy warto chodzić z własnymi torbami i unikać jednorazowych opakowań i foliówek. Lepiej wybrać jedno większe opakowanie, niż kilka mniejszych. Warto też zwracać uwagę na to, czy owo opakowanie nadaje się do recyklingu.

Wydłużanie życia produktów też jest ważne. Dobrym wyborem będzie przekonanie się do ubrań używanych. To nie tylko oszczędność pieniędzy, ale i przyrody, gdyż produkcja tekstyliów zużywa wiele zasoby pitnej wody. Ponadto w popularnych sklepach z odzieżą z drugiej ręki można znaleźć kreacje niedostępne w sieciowych butikach, ubrania powystawowe i inne, które są pełnowartościowe, ale komuś się zwyczajnie znudziły.

Oczywiście podstawą jest też segregowanie śmieci. Warto zaopatrzyć się w pojemniki na poszczególne frakcje odpadów i skrzętnie pilnować domowników, by należycie je wykorzystywali. Segregacja to oszczędność pieniędzy, gdyż osoby oddające tylko zmieszane śmieci muszą uiszczać wyższą opłatę. To właśnie w takich małych gestach tkwi siła tego, jak dbamy o środowisko.

FAQ

Czy dbanie o środowisko jest modne?

Troska o przyrodę zdecydowanie poddawana jest wpływom czasowej mody, ale sama w sobie jest zawsze aktualnym trendem. Światowe marki coraz silniej akcentują swój wkład w ochronę środowiska (chociaż często jest on powierzchowny albo wręcz fałszywy), dlatego podobne działania ze strony konsumentów z pewnością będą uznawane za modne i na czasie.

Czy w domu można dbać o środowisko?

Tak, jak najbardziej. Można np. ograniczać zużycie wody, prądu, podejmować mądre decyzje zakupowe, wymienić źródło ciepła w budynku orz segregować śmieci. Te wszystkie działania razem wzięte z pewnością uczynią Twój dom przyjaznym środowisku.

Dodaj komentarz