Zdrowa kobieta jest aktywna i wykonuje regularnie badania profilaktyczne. Nie zawsze jednak da się w ten sposób uniknąć choroby.
Z tego artykułu dowiesz się:
- na jakie schorzenia najczęściej zapadają panie;
- które choroby są charakterystyczne dla mężczyzn;
- w jaki sposób o zdrowie powinny dbać kobiety po 40 i 50 roku życia.
Na jakie choroby są najbardziej narażone kobiety?
Budowa anatomiczna, hormony oraz struktura psychiki to główne czynniki, które decydują o różnicach między kobietami a mężczyznami w obszarze zdrowia i choroby. Istnieją schorzenia, które częściej dotykają mężczyzn i takie, które są charakterystyczne dla kobiet.
Wraz z upływem czasu ciało ludzkie zmienia się, dlatego ryzyko wystąpienia różnych problemów zdrowotnych wzrasta z wiekiem, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Badania naukowe jednoznacznie wykazały, że kobiecy organizm, który lepiej niż męski radzi sobie z infekcjami, jest bardziej podatny na choroby autoimmunologiczne. Wynika to przede wszystkim ze struktury DNA, głównie z chromosomu X.
W tym miejscu znajduje się wiele genów odpowiadających za regulowanie pracy układu odpornościowego. Kobiety posiadają kopię tego chromosomu, dzięki czemu lepiej radzą sobie z zakażeniami wywoływanymi przez mikroby, żyją dłużej niż mężczyźni, ale są bardziej narażone na nadmierną aktywność immunologiczną i wynikające z niej choroby.
Odmienny materiał genetyczny to również inna gospodarka hormonalna, która także wpływa na zdrowie kobiety. Duże stężenie estrogenów sprzyja pojawianiu się schorzeń o podłożu autoagresywnym. Powstają one w wyniku produkowania przez organizm nieprawidłowych przeciwciał, które atakują narządy ciała, a to w konsekwencji prowadzi do rozwoju stanu zapalnego i choroby.
Kobiety dwa razy częściej niż mężczyźni zapadają na schorzenia autoimmunologiczne. Najczęstsze to:
- choroby tarczycy: Hashimoto, Graves-Basedow;
- toczeń rumieniowaty układowy;
- stwardnienie rozsiane;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- twardzina układowa;
- pierwotna marskość żółciowa wątroby.
Zdrowie kobiet zagrożone jest również schorzeniami wynikającymi z żeńskiej anatomii, np. rakiem piersi i szyjki macicy. Te dwa nowotwory bardzo często atakują kobiecy organizm, a ryzyko ich pojawienia się wzrasta razem z wiekiem.
Innym dokuczliwym dla pań schodzeniem jest endometrioza, czyli choroba, w której tkanka przypominająca tę wyściełającą jamę macicy rozwija się poza tym organem. Silne bóle menstruacyjne, a także boleści w obrębie kręgosłupa, pęcherza moczowego lub jelit, utrudniają codzienne funkcjonowanie. Choroba jest nieuleczalna i powoduje bezpłodność.
W okresie menopauzy u płci pięknej dochodzi do szybszej utraty gęstości i siły kości. Jest to czynnik rozwoju osteoporozy, która częściej dotyka kobiet niż mężczyzn.
Wraz z wiekiem panie stają się bardziej narażone także na problemy psychiczne takie, jak depresja czy zaburzenia lękowe. Mogą pojawiać się również schorzenia układu nerwowego upośledzające funkcje poznawcze, np. choroba Alzheimera. Dzieje się tak, ponieważ u płci pięknej dochodzi do częstych zmian poziomu hormonów, co sprzyja tego typu zaburzeniom.
Kobiety powinny uważać również na kleszcze: wyniki badań wskazują, że ich układ immunologiczny silniej niż męski reaguje na bakterie przenoszone przez tego pajęczaka, co może prowadzić do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego – chronicznej boreliozy.
Na jakie choroby są najbardziej narażeni mężczyźni?
Mężczyźni, choć są bardziej niż kobiety odporni na choroby autoimmunologiczne czy osteoporozę, borykają się częściej niż panie ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego. Wynika to głównie z trybu życia, jaki prowadzą, ich diety, ale także z uwarunkowań płciowych. Badania pokazują jednoznacznie, że panowie są bardziej podatni na dolegliwości ze strony układu krążenia takie, jak: choroba wieńcowa, zawał serca, nadciśnienie tętnicze i miażdżyca.
Inne charakterystyczne dla nich schorzenia związane są z układem trawiennym. Ponad połowa mężczyzn cierpi z powodów wrzodów żołądka i dwunastnicy. Często borykają się także z nowotworami jelit, zgagą i otyłością brzuszną. Przyczyn tego typu chorób, a także tych związanych z układem sercowo-naczyniowym, lekarze upatrują w sposobie życia panów: nieregularne odżywianie się, dieta bogata w tłuszcz i cukry, silny stres, trudności w radzeniu sobie z emocjami i problemami, ciągły pośpiech wpływają negatywnie na męskie zdrowie.
Zaburzenia psychosomatyczne oraz choroby układu moczowo-płciowego to kolejne dwie grupy dolegliwości, w których znajduje się wiele schorzeń charakterystycznych dla mężczyzn. Zostały one bliżej opisane w poniższej tabeli.
Zaburzenia psychosomatyczne | Choroby układu moczowo-płciowego |
|
|
Długotrwały stres, którego często doświadczają mężczyźni, obniża poziom testosteronu w ich organizmach, co przekłada się spadek energii, trudności w koncentracji uwagi, drażliwość oraz mniejszy popęd seksualny. W konsekwencji niewłaściwego stylu życia ich stan zdrowia może się znacznie pogorszyć. Panowie palący papierosy muszą liczyć się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju schorzeń układu oddechowego, w tym nowotworów płuc.
Jak powinny dbać o zdrowie kobiety po 40?
Wraz z upływem czasu organizm kobiety zmienia się. Zachodzą w nim procesy, które mogą sprzyjać pojawianiu się różnych dolegliwości. Najnowsze doniesienia ze świata nauki ujawniają, że między 20. a 80. rokiem życia ciężar mózgu zmniejsza się o 5%. Dzieje się tak, ponieważ zanikają komórki nerwowe. Nie oznacza to jednak, że pogorszeniu ulegają funkcje poznawcze. Wręcz przeciwnie – mózg rekompensuje sobie tę utratę, zwiększając liczbę połączeń między pozostałymi neuronami i jego półkulami.
Można powiedzieć, że mózg nadal jest sprawny, ale aby utrzymać taki stan na dłużej, należy „ćwiczyć” szare komórki, angażując się w prace intelektualne lub twórcze. Wysiłek umysłowy w połączeniu z regularną aktywnością ruchową stymuluje centralny układ nerwowy do pracy, dotlenia go, odżywia i oczyszcza ze zbędnych produktów przemiany materii.
Wysiłek fizyczny wpływa dobroczynnie na zdrowie kobiety po 40 roku życia także na innych płaszczyznach. Dzięki niemu serce i mięśnie mogą pozostawać w doskonałej formie przez wiele lat, podobnie jak sylwetka: ruch pobudza zwalniającą w tym wieku perystaltykę jelit i poprawia trawienie, a także umożliwia spalanie kalorii. Sprzyja również mineralizacji kości i zmniejsza bóle stawowe.
Po 40 roku życia wrasta ryzyko powstawania nowotworów piersi i szyjki macicy, dlatego tak istotne jest, aby kobiety na tym etapie swojego życia regularnie wykonywały badania profilaktyczne takie, jak cytologia, usg czy mammografia. Zrównoważona dieta, odpowiednia ilość snu i unikanie nadmiernego stresu również pomogą zachować zdrowie na kolejne lata.
Jak powinny dbać o zdrowie kobiety po 50?
Na zdrowie kobiety po 50. mocno rzutuje menopauza. Zmarszczki, przebarwienia, utrata elastyczności skóry to częste problemy w tym okresie. Aby ją wzmocnić i spowolnić procesy starzenia się, warto wybierać kosmetyki z kwasem hialuronowym, retinolem lub witaminą C. Dobrze jest działać również od wewnątrz na stan skóry: dieta bogata w przeciwutleniacze oraz rezygnacja z używek to sposoby na poprawę jej kondycji. Skórze nie służy także promieniowanie słoneczne.
Innym skutkiem menopauzy jest nadmierne odkładanie się cholesterolu w organizmie i wzrost masy ciała, dlatego tak ważna jest dieta na tym etapie życia kobiety. Powinna być ona oparta na produktach lekkostrawnych, bogatych w substancje odżywcze, błonnik, zdrowe tłuszcze i antyoksydanty. W ten sposób można zapobiec otyłości i osteoporozie.
Mineralizacji kości oraz elastyczności stawów sprzyja również aktywność fizyczna. Kobietom po 50 roku życia zalecany jest ruch taki, jak:
- pływanie;
- joga;
- nordic walking;
- fitness.
W tym wieku nie można zapominać o wykonywaniu badań profilaktycznych. Najważniejsze z nich to: mammografia, cytologia, badanie poziomu cholesterolu i cukru we krwi, pomiar ciśnienia tętniczego oraz analiza kału pod kątem krwi utajonej.
Zdrowy, aktywny styl życia, a także regularne badania profilaktyczne to najlepszy sposób, aby cieszyć się dobrą kondycją w każdym wieku.
FAQ
Dlaczego kobiety częściej zapadają na choroby autoimmunologiczne?
Jest to związane z chromosomem X, w obrębie którego znajdują się geny regulujące pracę układu odpornościowego. Kobiety posiadają dwa takie chromosomy, co sprawia, że odpowiedź immunologiczna ich organizmów bywa silniejsza niż ta u mężczyzn i czasem prowadzi do chorób z autoagresji.
Na jakie choroby najczęściej zapadają mężczyźni?
Panowie częściej niż kobiety zmagają się ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego i trawiennego. Nierzadko cierpią również na zaburzenia psychosomatyczne, a także choroby obejmujące układ moczowo-płciowy.