Uprecykling to doskonały sposób na poprawę stanu środowiska. Czy wiesz, na czym polega i jak wykorzystywać go na co dzień?
Tego dowiesz się, czytając poniższy tekst:
- Co to jest upcykling i dlaczego jest ważny.
- Jak wykorzystywać upcykling w codziennym życiu.
- Jakie są plusy płynące z upcyklingu.
Recykling to pojęcie znane nawet dzieciom, jednak czas i stan środowiska naturalnego pokazują, że segregacja śmieci nie jest rozwiązaniem wystarczającym. Aby realnie wpłynąć na pogarszającą się sytuację klimatyczną na świecie, ludzie muszą zmniejszyć ilość generowanych odpadów, a uprecykling jest na to doskonałym sposobem. Dając starym rzeczom drugie życie, stwarzasz szansę swoim potomkom na oddychanie świeżym powietrzem, słuchanie śpiewu ptaków i spokojną przyszłość. Jeśli natura jest dla Ciebie ważna, koniecznie przytaj poniższy tekst i zapoznaj się także z artykułem: Czy stosujesz w swoim domu podejście zero waste?
Co to jest upcykling? Czym zaś jest downcykling?
Upcykling jest dosyć nowym określeniem tego, co ludzie robią tak naprawdę już od dawna. W końcu sytuacja gospodarcza, jak również dostępność poszczególnych produktów nie zawsze pozwalały na szybkie zakupy, w efekcie czego było trzeba wykazać się sporą pomysłowością, by uszyć nową sukienkę ze starych zasłon lub stworzyć lampkę z butelki po winie. Dzisiaj, po latach złych nawyków dotyczących nadmiernej konsumpcji, powracamy do upcyklingu, który oznacza po prostu formę przetwarzania odpadów różnego rodzaju na przedmioty o wyższej wartości. W ten sposób możesz nie tylko oszczędzić pieniądze, ale także realnie dbać o środowisko, wpływając na ilość produkowanych w swoim domu śmieci. Tworzenie zabawek, ubrań czy biżuterii z recyklingu dla niektórych stało się nawet sposobem na biznes.
W przeciwieństwie do upcyklingu downcykling oznacza proces, w którym materiały pozyskane w wyniku przetworzenia przedstawiają niższą wartość, jakość i funkcjonalność niż tworzywo wyjściowe. Trzeba szczerze przyznać, że niemalże każdy rodzaj przemysłowego recyklingu śmieci można nazwać w ten właśnie sposób. Nie oznacza to jednak, że jest to zła metoda na walkę z przytłaczającą ilością odpadów. Istnieje naprawdę niewiele materiałów, które można w nieskończoność poddawać ponownej obróbce, dlatego downcykling również warto wykorzystywać w codziennym życiu. Jak to zrobić? Wystarczy, że ze starej koszulki wyczarujesz błyskawicznie ścierki do sprzątania, a z przyniesionej ze sklepu reklamówki zrobisz worek na śmieci.
Dlaczego warto stosować upcykling?
Upcykling właściwie nie ma wad. W tej sytuacji wykorzystujesz rzeczy, które już masz, znajdziesz w stercie gratów do wyrzucenia w rodzinnym domu lub kupisz za grosze na popularnych portalach z ogłoszeniami. Uruchamiając wyobraźnię i wszelkie pokłady swojej kreatywności dzięki tym starym przedmiotom będziesz miał niezliczoną ilość możliwości, by stworzyć coś nowego, przydatnego i niezwykłego. To doskonały sposób na oszczędzenie pieniędzy w tych trudnych czasach, ponieważ przy zerowym lub niewielkim nakładzie finansowym możesz mieć wyjątkowe przedmioty. Poza tym korzystając z wytworzonych przez siebie oraz swoich domowników odpadów, niwelujesz ślad węglowy. Co to oznacza? Nawet jeśli do tej pory segregowałeś śmieci, do procesu recyklingu zużywano sporo energii elektrycznej, co przekładało się na szkodliwe substancje uwalniane do atmosfery. Mając w swoim domu np. samodzielnie zrobione meble z recyklingu, nie tylko ograniczasz produkcję poszczególnych elementów wyposażenia, ale także zmniejszasz emisję gazów powstałych w procesie przetwarzania odpadów. Mimo wszystko pamiętaj, że segregacja śmieci nadal jest ważna i konieczna, dlatego uczul na to wszystkich domowników.
Śmieci, które można wykorzystać ponownie!
Ilość odpadów, które bez skomplikowanych procesów możesz wykorzystać ponownie, jest naprawdę imponująca. Tak naprawdę jedynym ograniczeniem w tym przypadku jest Twoja wyobraźnia, a i z tym bez problemu sobie poradzisz, gdy w razie braku weny zajrzysz do Internetu. W sieci funkcjonuje mnóstwo proekologicznych profili, na których dowiesz się, co i jak możesz ponownie wykorzystać w swoim domu. Nie staraj się jednak od razu tworzyć dzieł sztuki, ponieważ czasami najprostsze rozwiązania są najlepsze. Doskonałym przykładem są w tym przypadku od lat chętnie wykorzystywane palety drewniane. Spora ilość naturalnego surowca może być podstawą prostego stolika kawowego. To dla Ciebie za mało? Stwórz z palet cały zestaw mebli ogrodowych! Masz dziurawy sweter? Nie wyrzucaj go! Jeśli jest zrobiony z wełny, możesz go spruć i wydziergać zimowy komplet dodatków dla dziecka. A może w kuchni wciąż przestawiasz z miejsca na miejsce puste słoiki po piklach? Takie szklane naczynia mogą stać się efektownym świecznikiem, idealnym pojemnikiem na mąkę lub lampką. Przykładów tego typu jest wiele i jeśli dobrze się przyjrzysz wszystkiemu, co wyrzucasz, szybko zaczniesz wpadać na nowe pomysły. Wystarczy odrobina wprawy, by z rolek po papierze toaletowym lub kubeczka po jogurcie wyczarować razem z dzieckiem świetne zabawki z recyklingu. Dzięki temu przetworzysz śmieci, popracujesz nad kreatywnością pociech, a do tego nauczysz je dbania o środowisko. Poniższa tabela podsunie Ci kilka pomysłów na łatwe wykorzystanie odpadów, które na pewno pojawiają się w Twoim domu.
Rodzaj odpadu | Pomysł na wykorzystanie odpadu |
Łupina kokosa i sznurek | Ekologiczna doniczka w makramie |
Firanki | Wielorazowe torebki do warzyw i owoców |
Puszka | Pojemnik na przybory piśmiennicze |
Bawełniany T-shirt | Torba na zakupy |
Drewniana skrzynka | Pojemnik na zabawki |
Duży słój | Wazon |
Filiżanka | Karmnik dla sikorek |
Upcykling – czy to tworzenie sztuki?
Sztuka nie ma granic i już niejeden artysta udowodnił, że mając do dyspozycji z pozoru nieprzydatne odpady, można wykreować prawdziwe dzieło. Np. w duńskim mieście Helsingor stanęła efektowna rzeźba ryby, stworzona jedynie ze śmieci pływających w morzu — to swego rodzaju pomnik wystawiony ludzkości za lata nieprzemyślanego konsumpcjonizmu i zaśmiecania środowiska. Nie musisz jednak być artystą, by uprecykling w Twoim wydaniu stał się sztuką. W końcu przedmioty codziennego użytku również mogą być piękne i budzić emocje niczym dzieła wystawiane w galeriach. Wszystkie firmy, które tworzą biżuterię z recyklingu na bazie starych tkanin, torby z banerów reklamowych i nadają drugie życie odzieży, której już nikt nie chce, są w tej sytuacji wzorem do naśladowania. Każdy stworzony w ten sposób przedmiot jest jedyny w swoim rodzaju i niepowtarzalny, dlatego użytkowe i typowo ozdobne efekty upcyklingu z pewnością możesz nazwać sztuką. Bez względu jednak na rodzaj recyklingu, który będziesz stosował w swoim codziennym życiu, przyczynisz się do poprawy sytuacji klimatycznej, a to najważniejszy argument, który powinien motywować Cię do nieustannych zmian na lepsze.
Najczęściej zadawane pytania:
Czy warto stosować upcykling?
Upcykling to rozwiązania przyszłości, dlatego im szybciej nauczymy się go wykorzystywać w codziennym życiu, tym lepiej. Stosując tę metodę przetwarzania śmieci, dbasz o środowisko, zmniejszając zapotrzebowanie na nowe produkty i minimalizując ilość opadów. W efekcie takiego działania zyskujesz czystsze otoczenie i masę przydatnych przedmiotów, za które nie musisz płacić.
Jak stosować upcykling na co dzień?
Chcąc ograniczyć ilość śmieci, podejdź do tematu kreatywnie. Słoiki po dżemach lub gotowych dania umyj i wykorzystaj jako pojemniki na żywność suchą, rolki po papierze potraktuj jako bazę do zrobienia dekoracji choinkowych, stary sweter przerób na efektowną poduszkę do salonu, guziki, koraliki i inne drobiazgi posłużyć mogą natomiast to zrobienia biżuterii. Takie rzeczy z recyklingu domowego będą wyjątkowe.
Czym różni się upcykling od downcyklingu?
Upcykling polega na przetwarzaniu odpadów na przedmioty o wyższej wartości. W wyniku downcyklingu natomiast rzeczy tracą jakość wyjściową. Dobrym przykładem jest tu reklamówka na zakupy, która w efekcie domowego downcyklingu może stać się workiem na śmieci.
Czy upcykling jest formą sztuki?
Każde działanie, które wymusza na człowieku niekonwencjonalne i kreatywne podejście do tematu. może być sztuką. Jeśli wykorzystując odpady, tworzysz unikatowe i niepowtarzalne elementy ozdobne bądź użytkowe, to z pewnością masz do czynienia z pewną formą artystycznego wyrazu.